Είναι 5η Νοεμβρίου 1605, 8 καλά κουκουλωμένοι και αρματωμένοι άντρες περπατάνε στις στοές κάτω απ’ το Βρετανικό κοινοβούλιο. Και οι 8 έχουν ως στόχο να φτάσουν την κρυμμένη πυρίτιδα που έχουν τοποθετήσει νωρίτερα σε μια απ’ τις στοές. Σκοπός είναι η δολοφονία του Βασιλιά Ιακώβου Α’ της Αγγλίας, της οικογένειας του και μελών της αριστοκρατίας, και της καταστροφής του κοινοβουλίου, μαζί με τους εκπροσώπους του. Ο ένας εκ των συνωμοτών θα μείνει στην ιστορία, το όνομα του Guy Fawkes. Δυστυχώς τόσο για τον Fawkes όσο και για τους άλλους της ομάδας του πιάστηκαν πριν προλάβουν να εκτελέσουν το σχέδιο τους. Βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν. Όμως η προσπάθεια τους, παραμένει μέχρι σήμερα σύμβολο σχετικά με την αναγκαιότητα αποδόμησης ενός σαθρού συστήματος διακυβέρνησης, όταν αυτό χρειάζεται.
Ας κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στα γεγονότα. Ο τότε Προτεστάντης βασιλιάς Ιάκωβος Α’ Στιούαρτ, είχε προβεί σε διώξεις κατά των Άγγλων Καθολικών, ο Fawkes ήταν Άγγλος Καθολικός, ωστόσο η πράξη του Fawkes και των υπόλοιπων 7 μελών της “συνωμοσίας της πυρίτιδας”, δεν αφορά μόνο το θρησκευτικό κομμάτι, υπάρχει βαθύτερος λόγος. Η Αγγλία εκείνη την χρονική περίοδο ταλανιζόταν από διαφθορά και αυθαιρεσία. Ο βασιλιάς είχε την δυνατότητα να αλλάξει μέσα σε 1 μέρα 100 αποφάσεις του Κοινοβουλίου (το κοινοβούλιο ήταν υποχείριο του), ανέβαζε ή κατέβαζε μέσα σε ελάχιστα χρονικά διαστήματα την φορολογία (ανεξάρτητα Θρησκευτικών πεποιθήσεων). Κυβέρνησε σε μια περίοδο που τόσο στη Σκοτία όσο και στην Αγγλία υπήρχαν νωπές οι μνήμες των μαχών μεταξύ τους, και ήθελε να ενώσει το Σκωτικό με το Αγγλικό στέμμα σε ένα (η δυναστεία των Στιούαρτ ήταν απ’ τη Σκωτία), κάτι που εξόργιζε τόσο τους Σκωτσέζους όσο και τους Άγγλους. Έτσι οι κύριες κατηγορίες κατά του Ιακώβου απ’ τον Fawkes και τους υπόλοιπους δεν ήταν για τις διώξεις του κατά των Καθολικών, αλλά κυρίως για την αυθαιρεσία και το κυνήγι της κυβέρνησης προς τους πολίτες (Φορολογία και δημεύσεις περιουσιακών στοιχείων). Ο Fawkes κατήγγειλε το ίδιο το σύστημα το οποίο είχε στηθεί, προς κάθε κατεύθυνση (σε θρησκευτικό και πολιτικοκοινωνικό επίπεδο). Σχετικά με τον Fawkes, μέχρι το 1604 ήταν διαπρεπής αξιωματικός του στρατού, και γνώριζε από πρώτο χέρι το σύστημα. Επίσης γνώριζε πάρα πολύ καλά ότι το να σκοτώσει όσους βρίσκονταν μέσα στο κοινοβούλιο, το μόνο σίγουρο ήταν ότι θα υπήρχαν άλλοι που θα τους αντικαθιστούσαν, έτσι στόχος του δεν ήταν μόνο ο θάνατος, κύριος στόχος του ήταν το ίδιο το κτήριο του κοινοβουλίου. Ο σκοπός, ήταν να διαλύσει ένα σύμβολο, καθώς γνώριζε από πρώτο χέρι, ότι κάθε πολιτικό – θρησκευτικό (και όχι μόνο) σύστημα δίνει αξία και πίστη στα σύμβολα, ιδιαίτερα εκείνα τα σύμβολα των οποίων η χρήση τους είναι για την άσκηση εξουσίας. Τα σύμβολα παίζουν μεγάλο ρόλο σε κάθε μορφή εξουσίας, καθώς μέσω της σημασίας που τους δίνουν οι δημιουργοί τους. Και μέσω αυτών μπορούν να δημιουργούν την νομιμοποίηση της εξουσίας τους, να δημιουργούν μια αφήγηση γύρω απ’ την εξουσία την οποία έχουν. Διαλύοντας λοιπόν, ένα σύμβολο ο Fawkes και οι συνωμότες, αποσκοπούσαν να δώσουν στους πολίτες, την απόδειξη της φθαρτότητας, με απώτερο σκοπό να τους κάνουν να ξεσηκωθούν εναντίων τους. Ώστε να επικρατήσει πανικός και κλίμα αναρχίας, ώστε να ανέβουν οι δυνάμεις εκείνες που θα έλυναν τα χέρια των ανθρώπων απ’ την αυθαιρεσία.
Η τραγική ειρωνεία είναι πως ότι δεν κατάφερε η «Συνωμοσία της πυρίτιδας» το κατάφερε 37 χρόνια αργότερα ο Αγγλικός εμφύλιος πόλεμος (1642–1651). Στις μέρες του Εμφυλίου αρκετοί οπαδοί των κοινοβουλευτικών (οι οποίοι νίκησαν στον Εμφύλιο) μνημόνευαν την πράξη των συνωμοτών, και έλεγαν ότι εάν τα είχαν καταφέρει θα είχε λυθεί το ζήτημα νωρίτερα*.
*Αυτός όμως ο ισχυρισμός θα πρέπει να λαμβάνεται με μια επιφύλαξη, καθώς η ιστορία δεν λειτουργεί με ΑΝ όσο και αν το θέλουμε.
Συντάκτης
Μοργιαννίδης Θεόδωρος
Κτήμα ες αεί 