Ο εγκέφαλος μας, διαμορφώνεται με βάση τις εμπειρίες μας και τις γνώσεις που αποκτάμε στη διάρκεια της ζωής μας. Έτσι οι ιστορικοί είναι ιδιαίτερα πλάσματα ή για να το θέσω διαφορετικά έχουν ιδιαίτερους εγκεφάλους και έναν ιδιαίτερο τρόπο σκέψης.
Τι θέλω να πω, η Tey μεταξύ των άλλων που πραγματεύεται μυθιστορηματικά στο βιβλίο της είναι τον τρόπο σκέψης των ιστορικών και κυρίως την θέση τους όταν εκείνοι καλούνται να καταγράψουν το παρελθόν. Κατ’ αρχάς όμως θέλω να σας πάω βαθύτερα σε αυτό που σκέφτομαι αναφορικά με το ζήτημα. Η Tey, βάζει στην ιστορία μας έναν Επιθεωρητή της Scotland Yard να λύσει ένα μυστήριο που συνέβη στο παρελθόν, ακόμη περισσότερο τον βάζει να θέσει γεγονοντολογικά τα δεδομένα που οδήγησαν στο να υπάρχει αυτό το μυστήριο.
Ο παραλληλισμός του Επιθεωρητή της αστυνομίας με τον ιστορικό, είναι εξαιρετικά ευφυής καθώς σε πάρα πολλές περιπτώσεις οι ιστορικοί λειτουργούν (εγκεφαλικά) όπως οι επιθεωρητές της αστυνομίας. Δηλαδή πρέπει να σκαλίσουν το παρελθόν και να θέσουν με χρονολογική σειρά τα γεγονότα ώστε να καταλήξουν στο παρόν και στο να δώσουν με βάση την πορεία των γεγονότων μια ερμηνεία μέσα απ’ τις πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές που θα συλλέξουν και θα έχουν διασταυρώσει.
Το τελικό “καθήκον” τόσο του ιστορικού όσο και του επιθεωρητή είναι να βγάλει ένα πόρισμα, μια ετυμηγορία μέσα απ’ την παρουσίαση των στοιχείων που έχει συλλέξει. Αυτή η ετυμηγορία μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να φανεί ψυχρή, ωστόσο θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι για τον ιστορικό υπάρχουν βαθμοί δυσκολίας. Οι βαθμοί δυσκολίας έγκειτο σ’ αυτό που λέει η ίδια η Tey στην προτελευταία της σελίδα, «Οι αξίες των ιστορικών διαφέρουν δραστικά», αυτή η μικρή σύντομη πρόταση, μας δίνει τον βαθμό δυσκολίας που ορίζει την δουλεία ενός ιστορικού. Οι αξίες του σε συνάρτηση με το εμπειρικό κομμάτι που προέρχεται απ’ την αλληλεπίδραση του με τον κόσμο, είναι δυο πράγμα που διαμορφώνουν καίρια τον άνθρωπο και κυρίως διαμορφώνουν το αφήγημα το οποίο καλείται να καταγράψει ώστε να δοθεί σαν κομμάτι της μνήμης των υπολοίπων.
Κλείνοντας την 4η φορά που διαβάζω αυτό το βιβλίο από το 2019 που το έχω στη κατοχή μου, σε αυτή την ανάγνωση έχω αυτή την φράση στο μυαλό μου:
«Η ιστορία ήταν, όπως τόνισε η προϊσταμένη, ένας έξοχος τρόπος για να αποκτήσει κανείς μια αίσθηση της προοπτικής πάνω στα πράγματα.»
Συντάκτης
Μοργιαννίδης Θεόδωρος
Κτήμα ες αεί 